Polyvagale therapie en gestolde rouw

Ik trek mij terug en wacht.
Dit is de tijd die niet verloren gaat:
Iedere minuut zet zich in toekomst om.
Ik ben een oceaan van wachten,
waterdun omringd door ’t ogenblik.
Zuigende eb van het gemoed,
dat de minuten trekt en dat de vloed
diep in zijn duisternis voorbereidt.
Er is geen tijd. Of is er niets dan tijd?

M. Vasalis

In rouw wordt een groot beroep gedaan op onze veerkracht. Eerdere traumasporen komen bij overweldigend verdriet en verlies open te liggen en hebben een weerslag op ons autonome zenuwstelsel. Afsplitsing van lichaam en emoties of een overspoelende hulpeloosheid en machteloosheid kunnen het rouwproces stagneren.

De polyvagale theorie biedt handvatten om te begrijpen in welke staat iemand zich bevindt en hoe dat lichaam en psyché beïnvloedt. Vroeg trauma verstoort het proces, waarin veilige verbondenheid wordt opgebouwd. Het autonome zenuwstelsel ontwikkelt zich dan zo dat iemand zichzelf zonder hulp van anderen tracht te reguleren. Het sociale betrokkenheidsysteem is in bepaalde mate uitgeschakeld.

Bij gestolde rouw kunnen mensen vast blijven zitten in hun overlevingsmodus en er niet alleen uitkomen. Er kan een patroon ontstaan van heen en weer schieten tussen sympathische overspoeling en dorsale emotionele ineenstorting. Dat proces overvraagt de veerkracht en kan isolement en eenzaamheid versterken.

Heling vraagt in contact kunnen komen met kwetsbaarheid en pijn. Een veilige verbinding met een ander is daarin een belangrijke hulpbron. Als begeleider vraagt het zorgzaam kunnen doseren én in contact blijven vanuit compassie en begrip.

Wanneer je als begeleider in je eigen sociale betrokkenheidssysteem ankert en eigen traumaresponses kan thuisbrengen, kun je co-regulator zijn. Daarmee geef je de ander een kans om de overweldigende gevoelens in verbinding met jou beetje bij beetje toe te staan, te reguleren en te integreren.

In deze dagen staan we in theorie, oefeningen en uitwisseling stil bij:

• De polyvagale hiërarchie en ons zenuwstelsel.
• Hoe je herkent in welke ‘staat’ iemand zich bevindt en wat dat betekent voor jou als begeleider en voor het proces.
• Wat is een ‘routekaart’, die helpt om te navigeren tussen de verschillende staten?
• Co-regulator zijn. Wat vraagt het van jou als begeleider?

Aanbevolen literatuur

• Deb Dana: De polyvagaaltheorie in therapie. Het ritme van regulatie.
• Stephen W. Porges: De polyvagaaltheorie en de transformerende ervaring van veiligheid. Traumabehandeling, sociale betrokkenheid en gehechtheid.

Doelgroep

Deze Masterclass is onderdeel van de Therapeutische vervolgopleiding, bedoeld voor professionals die bij Opleidingen Land van Rouw de post-HBO opleiding Omgaan met verlies of Omgaan met verlies Kinderen & Jongeren hebben afgerond.

Gwen Timmer

Gwen werkt als trauma- en verliestherapeute, supervisor en trainer vanuit haar bedrijf Parabel. Ze geeft trainingen aan begeleiders rondom omgaan met de dynamiek van trauma, (complexe)rouw en Identiteit georiënteerde Psychotraumatherapie (IopT). Ze is al lange tijd verbonden als supervisor en gastopleider aan Land van Rouw.

‘Ik werk vanuit diep respect voor en verwondering over het vermogen van mensen tot heling, ook als de gevolgen van trauma zwaar en onoverkomelijk lijken. Ieder mens draagt een groot arsenaal in zich om ervaringen in positieve richting te verwerken en stagnatie om te zetten naar beweging, persoonlijke  groei en verbondenheid met elkaar.’